De maatschappij verandert. Nieuwe technieken en de digitalisering zorgen ervoor dat u en ik steeds onafhankelijker en zelfstandiger worden. We hoeven niet meer naar de bank voor het overmaken van geld, muziek kun je tegenwoordig overal verkrijgen en beluisteren, een boek lezen we steeds meer digitaal en ook voor de geboorteaangifte hoef je zelfs niet meer naar het gemeentehuis. Kortom, het leven wordt makkelijker en aangenamer.
Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat ons gedrag verandert. Alles gaat sneller en meer vanuit huis. Met consequenties voor alle sectoren: Banken hebben een enorme afdeling ICT maar sluiten lokale dorpsfilialen, supermarkten maken gebruik van handscanners en concentreren zich in winkelcentra die nog voldoende aantrekkingskracht hebben en zelfs de zorgaanbieders en apotheken werken steeds meer op bestelling en hebben een eigen webwinkel.
Dat maakt ook dat we steeds minder zijn aangewezen op allerlei overheidsdiensten. De vraag naar bepaalde voorzieningen neemt af. En dat vraagt ook om een nieuwe manier van denken én werken. Het vraagt om een nieuwe filosofie. Ja, ook de overheidsinstellingen zullen mee moeten gaan in deze transitie. We zullen toe moeten naar een Overheid 2.0, waarin het vertrouwen in de burger centraal staat. De overheid zal los moeten laten. De overheid zal meer moeten overdragen aan het individu. Zoals dat ook gebeurt in de bankensector, bij vliegmaatschappijen en de detailhandel.
De maatschappij heeft aangetoond dat vertrouwen te verdienen. Het is een natuurlijk proces, dat nagenoeg ongemerkt voortkabbelt. Maar vooral bij de overheid gaat de vernieuwing slechts mondjesmaat. Ook de overheid zal dit moeten erkennen en erop moeten anticiperen. De overheid moet inzien dat terugtrekken de enige juiste koers is en dat ze zich minder op de voorgrond moet plaatsen. De overheid moet er zijn voor de mensen die het écht nodig hebben. Maar niet voor degenen die zich prima kunnen redden.
Nee, de overheid zal zelfs nog een stap verder moeten gaan. Zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de burger zal het startpunt worden. Waarom moet de overheid nog een vereniging in het leven houden, als die heel goed in staat is om zichzelf te bedruipen? Waarom moet de overheid in elke wijk een wijkgebouw sponsoren als de samen
hang in de wijk verandert en het gebruik ervan afneemt? Waarom moet de overheid een kermis faciliteren als deze heel goed in staat is om zelf de veiligheid te waarborgen? En waarom moet de overheid de toerist nog plattegronden uitreiken als smartphones deze taak veel beter, sneller en accurater kunnen vervullen?
Het zijn zomaar wat voorbeelden. Ze dienen enkel om de gedachte te prikkelen. En niet elke aanpassing zal het gewenste effect hebben. Maar het tekent de houding die de overheid nodig heeft om niet achterop te raken. Het tekent ook de innovatie die nodig is als speler binnen Brainport. En net als alle andere sectoren zal de overheid mee moeten gaan met de tijd. De burger verdient het. Misschien wordt het eens tijd dat er ook op de site van uw gemeente een webwinkel wordt aangeboden?
Door: Jeroen Rooijakkers / Wethouder namens de PvdA in Veldhoven
